İstanbul Sanayi Odası (İSO), 2023 yılı için Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasını yayımlamıştır. İlk 500 kuruluşa ait bilgilere aşağıda yer verilmiştir:
- İlk 5 kuruluş sırasıyla, TÜPRAŞ, Ford, Star Rafineri, İstanbul Altın Rafinerisi ve Toyota olmuştur. Önceki yılla karşılaştırıldığında, ilk beş firma sıralamasında ikinci ve üçüncü firmanın yer değiştirdiği, beşinci sıradaki Ereğli'nin beş sıra kaybederek onuncu olduğu, onun yerine Toyota'nın iki sıra yükselerek beşinci olduğu görülmektedir.
- Üretimden satışlar 2,9 Milyar TL ile 484,2 Milyar TL aralığındadır.
- 2023 yılındaki üretimden satışlar artış oranı % 42,1'dİr. Önceki yıllardaki artış oranları, 2022'de % 119 ve 2021 yılında % 73,8 olmuştur. Yıl sonu TÜFEye göre hesaplanan net reel değişimlere göre 2022 yılına göre üretimden satışlar % 13,8 gerilemiştir. 2022 yılındaki % 33 ile son on sekiz yılın en yüksek reel artışı sonrasında, son sekiz yılda (2015: % -1,7) bir önceki yıla göre ilk reel gerilemenin yaşandığı yıl olmuştur.
- Üretimden satışların 50’lik gruplara göre dağılımına bakıldığında; ilk 50 kuruluşun uzun yıllardır yüzde 50 bandında seyreden ağırlığının devam ettiği, ilk 100 firmanın İSO 500 içindeki payı ise yüzde 63,8 olduğu görülmektedir.
- Türkiye'nin ihracatı % 0,5 artarken ilk 500 kuruluşun yaptığı ihracat % 2,9 oranında gerileyerek 95,1 Milyar USD olmuştur. İSO 500'de yer alan şirketler ülke ihracatının % 37,2'sini, ülkenin sanayi ihracatının ise % 38,7'sini oluşturmaktadır.
- İstihdam % 1,9 artmıştır. Ödenen maaş ve ücretler ise % 119,6 oranında artmıştır.
- Ar-Ge harcamaları yapan kuruluş sayısı 5 artarak 265'e çıkmıştır. Ar-Ge harcama tutarı % 87,5 artarak 30,6 Milyar TL'ye ulaşmış, üretimden satışlara oranı % 0,48'e yükselmiştir..
- Orta-yüksek ve yüksek teknolojinin katma değerdeki payı 2022 yılındaki % 33,4’ten 2023 yılında %37,4'e yükselmiştir.
- Faaliyet kârı 0,3 puan gerileyerek % 12,5 olarak gerçekleşmiştir.
- FAVÖK (EBITDA), 2022 yılındaki 807,7 Milyar TL seviyesinden 2023 yılında 1.175,1 Milyar TL'ye yükselmiştir. FAVÖK marjı ise % 15,4'ten % 15,7'e yükselmiştir.
- Finansman giderlerinin net satışlara oranı 2022 yılında % 5,3 iken, 2023 yılında % 7,1'e yükselmiştir.
- Vergi öncesi kâr % 32,9 artmış ama VÖK marjı % 9,3'ten % 8,6'ya gerilemiştir.
- Enflasyon düzeltmesi (ED) uygulaması bilanço büyüklüklerini önemli ölçüde etkilemiştir. Aktif büyüklüğü ED öncesi % 52,5, ED sonrası % 125,9 artmıştır. ED sonrası aktif toplamı 8,8 Trilyon TL'ye ulaşmıştır. Aktifler içerisinde dönen varlıkların payı ED sonrasında % 46,7 olmuştur. Aktiflerdeki büyümenin ED'nin de etkisiyle geçmiş yıllardan farklı olarak borçlanmadan ziyade özkaynak yoluyla finanse edildiği görülmektedir. ED'nin 21,3 puanlık katkısıyla aktiflerin finansmanında toplam borçların oranı % 64,3'ten % 45,5'e gerilemiştir.
- Mali borçlar % 54,1 oranında artmıştır. Kısa/Uzun vade kompozisyonu ise uzun vade lehine 0,5 puan değişmiştir.
- İlk 500 kuruluş içindeki halka açık kuruluş sayısı ise 73'ten 85'e yükselmiştir.
- İlk 500 kuruluş içindeki yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı 108'den 116'ya çıkmıştır.
İlk 500 sanayi kuruluşunun listesine ekte yer verilmiştir.
Lütfen "Doküman"a tıklayınız.